Rehabilitacja po zawale serca

Dopiero po przejściu zawału serca wiele osób zdaje sobie sprawę z tego, jak niebezpieczne jest to schorzenie. Szacuje się, że nawet połowa chorych umiera z powodu zawału serca nie z uwagi na źle podjęte leczenie, ale przez brak odpowiedniej reakcji w obliczu wystąpienia objawów. Po podjęciu leczenia ryzyko zgonu gwałtownie spada, co daje dobre rokowania na odzyskanie zupełnej sprawności w przypadku większości chorych, u których postępowanie szpitalne zostało podjęte dostatecznie szybko. Jednakże również po przebytym zawale i leczeniu szpitalnym, istotna jest odpowiednia rehabilitacja, która pozwala na zachowanie zdrowia i niedopuszczanie do rozwoju kolejnego zawału czy chorób układu krążenia.

Usuwanie przyczyn zawału

Zazwyczaj podczas leczenia szpitalnego lekarze dochodzą do tego, jakie były przyczyny ataku serca u danego pacjenta. Wiedza ta pozwala na szybkie określenie, jakie dalsze postępowanie jest istotne w przypadku chorego – czy chodzi jedynie o kwestię choroby układu krążenia, czy może niezbędne jest dodatkowe postępowanie związane ze zmianami nawyków.

W przypadku, gdy przyczyny zawału serca są związane z przebytymi chorobami, lekarze zalecają często regularne przyjmowanie leków stabilizujących stan serca i układu krążenia. Niekiedy niezbędna jest również dodatkowa profilaktyka, zwłaszcza gdy przyczyny były również zewnętrzne. Do profilaktyki tej należy zmiana przyzwyczajeń, trybu życia, a niekiedy również pracy.

Próby wysiłkowe

Do czterech tygodni od momentu przebycia zawału serca, przy dobrze postępującym leczeniu, chory poddawany jest próbie wysiłkowej. Jest to próba przeprowadzana w kontrolowanych warunkach, z obserwacją pracy serca oraz układu oddechowego, która pozwala na określenie, jakie powikłania przyniósł za sobą przebyty zawał serca. Część tych powikłań i efektów przebytego zawału jest odwracalna, co jednak w dużej mierze zależne jest od czasu, w jakim choremu została udzielona pomoc specjalistyczna.

Podczas próby wysiłkowej sprawdza się, jakie obciążenie wysiłkiem fizycznym znosi organizm chorego bez pojawiania się objawów związanych z nieprawidłową jego pracą. Obciążenie określa się jednostką MET, która ma potem odniesienie do ogólnego stanu pacjenta. W grupie dużego ryzyka chorobami serca oraz zagrożenia zawałem są osoby, które otrzymują niskie wielokrotności. Za stan prawidłowy określa się 5 MET, który zazwyczaj pozwala pacjentom na powrót do dotychczasowych aktywności. Wynik powyżej 10 MET daje możliwość aktywnego uprawiania sportów wyczynowych.

Aktywność fizyczna i zmiana diety

Dla wszystkich pacjentów po przebytym zawale polecana jest aktywność fizyczna. Stopień jej natężenia w dużej mierze zależny jest od wyniku otrzymanego podczas próby wysiłkowej. Pacjenci z wynikiem poniżej prawidłowego muszą rozpoczynać z mniejszą dawką ćwiczeń aerobowych, często określaną na granicy 30 minut ćwiczeń 3 razy w tygodniu. Pacjenci z wynikiem prawidłowym powinni ćwiczyć nawet do 60 minut 3 razy w tygodniu. Alternatywą jest oddanie się dotychczasowej aktywności, o ile ma ona charakter aerobowy, albo ćwiczeń oporowych. Przy niektórych szpitalach istnieje możliwość zapisania się na zajęcia prowadzone specjalnie dla pacjentów podczas rehabilitacji pozawałowej.

Oprócz aktywności fizycznej, niezbędna jest zmiana diety. Oznacza to zwykle zmniejszenie podaży kalorycznej posiłków, regularne ich spożywanie oraz ograniczenie dostarczania do organizmu „złego” cholesterolu. Dodatkowo, niekiedy niezbędne jest ograniczenie spożywania alkoholu oraz rzucenie dotychczasowych nałogów, zwłaszcza palenia papierosów.