Podagra – co to za schorzenie?

Choroby reumatyczne należą do jednych z najbardziej uciążliwych schorzeń, które kojarzone są z bólem, złym samopoczuciem i nadmierną wrażliwością na zmiany klimatyczne. Do chorób reumatycznych zalicza się również mało znana dna moczanowa, która kojarzona się z licznymi, bolesnymi napadami i istotnymi zaburzeniami w układzie stawowym (podagrą). Ze względu na małą wiedzę przeciętnej osoby o podagrze, warto zapoznać się chociażby z garścią zebranych informacji dotyczących tego schorzenia.

Co to jest podagra? Podagra co to jest? Pytania tego rodzaju bardzo często zadawane są lekarzom przez osoby, u których dopiero co zdiagnozowano dnę moczanową. Pierwszą reakcją takich osób po usłyszeniu diagnozy jest zazwyczaj skrupulatne przejrzenie wszelkich informacji dostępnych na przeróżnych forach i stronach Internetowych, co rodzi jedynie niepotrzebny zamęt i niepokój. Dlatego warto sięgać jedynie po rzetelne i sprawdzone źródła dotyczące choroby.

Dna moczanowa

Dna moczanowa należy do wcześniej wspomnianych już chorób reumatycznych i charakteryzuje się odkładaniem kryształków kwasu moczowego w tkankach, zwłaszcza tkance stawowej. To z kolei, prowadzi do powstania stanu zapalnego i nieprzyjemnych bolesnych napadów. Grupą osób najbardziej narażoną na występowanie dny moczanowej są mężczyźni w średnim wieku. Nie wiadomo natomiast dlaczego podobne zagrożenie nie dotyczy kobiet przed menopauzą, jednak istnieją teorie o ochronnym wpływie kobiecych hormonów na rozwój choroby. Oprócz stawów, moczany mogą odkładać się również w tkankach podskórnych, np. w małżowinie usznej oraz nerkach, co może rzutować na ich funkcje.

Powstawanie kryształków kwasu moczowego jest ściśle związane z występowaniem podwyższonego stężenia kwasu moczowego we krwi, zwanego hiperurykemią. Hiperurykemię rozpoznajemy, gdy stężenie owego kwasu wynosi ponad 7 mg % i może mieć ona charakter zarówno pierwotny, jak i nabyty. Nieznana jest jednak dotąd przyczyna tworzenia się kryształków z nadmiaru kwasu moczowego, co w dalszym ciągu stanowi przedmiot badań.
Charakter pierwotny hiperurykemii uwarunkowany jest głównie czynnikami genetycznymi, które mają bardzo niekorzystny wpływ na układ enzymatyczny odpowiedzialny za rozkład kwasu moczowego w organizmie. Hiperurykemii nabytej z kolei sprzyjają czynniki środowiskowe, takie jak nadmierna podaż puryn i fruktozy w diecie, nadużywanie alkoholu, niektóre jednostki chorobowe i ich farmakoterapia oraz nadmierny wysiłek fizyczny, czy zaburzona funkcja nerek warunkująca zmniejszone wydalanie kwasu moczowego.

Objawy dny moczanowej są zróżnicowane w zależności od postaci choroby. Nomenklatura medyczna rozróżnia dwa rodzaje dny: ostre dnawe zapalenie stawów i przewlekłą dnę guzkową, różniące się pomiędzy sobą charakterem napadów oraz częstością i długością ich występowania. Ostre dnawe zapalenie stawów charakteryzuje się przede wszystkim powtarzającymi się napadami silnego bólu, obrzękami i zaczerwienieniami, co wynika w prostej linii z postępującego stanu zapalnego. Postać tę charakteryzuje bardzo często zajęcie stawów, zwłaszcza stawu śródstopno-paliczkowego oraz gorączka. Nieleczony napad dny może trwać nawet do trzech tygodni, a wywołać go może nadmierne spożycie alkoholu, pokarmów bogatych w puryny, wycieńczający wysiłek fizyczny oraz przyjmowanie niektórych leków, zwłaszcza moczopędnych i antybiotyków.
Druga postać dny- przewlekła dna guzkowa wiąże się ze znacznie częstszym występowaniem napadów dny oraz obecnością guzków dnawych w tkance podskórnej, stawowej i kościach. Kryształki kwasu moczowego, jako że bardzo chętnie odkładają się także w miąższu nerek, mogą powodować kamice nerkowe i nadciśnienie.

Dnę moczanową rozpoznaje się zazwyczaj na podstawie badań laboratoryjnych i obrazowych. Badania laboratoryjne jasno wskazują na zbyt wysoki poziom kwasu moczowego we krwi oraz jego zwiększone wydalanie przez nerki. Oprócz tego obserwujemy wzrost stężenia cholesterolu, glukozy i kreatyniny. Badania obrazowe, głównie radiologiczne i ultrasonograficzne, jasno pokazują odkładające się w tkankach guzki dnawe, zmiany w stawach i kośćcu.

Leczenie dny moczanowej opiera się o zastosowanie odpowiedniej diety ubogiej w puryny i leczenie farmakologiczne. W diecie chorego eliminujemy związki zwane purynami, ponieważ w organizmie ludzkim rozkładają się one do kwasu moczowego na drodze licznych przemian i procesów enzymatycznych. Ich obecność obserwujemy szczególnie w: mięsie, podrobach, rybach wędzonych, owocach morza, grzybach, tłuszczach zwierzęcych, warzywach takich jak: groch, szpinak i szparagi oraz serach żółtych i pleśniowych.

Leczenie farmakologiczne opiera się o zastosowanie mających istotnie zmniejszyć stężenie kwasu moczowego w surowicy i zwiększyć jego wydalanie przez nerki. Szczególną farmakoterapię stosuje się w napadzie dny moczanowej, podczas której stosuje się kolchicynę i cały zestaw niesteroidowych leków przeciwzapalnych mających zmniejszyć obecny wówczas stany zapalny tkanki. Należy pamiętać, że zastosowanie w tym celu kwasu acetylosalicylowego niestety nie przyniesie pożądanego efektu, a jedynie wyrządzić może rażące szkody. Niestety, popularna aspiryna należy do leków wpływających na zwiększenie stężenia kwasu moczowego we krwi, którego tak usilnie próbujemy się pozbyć.

Dna moczanowa to bezapelacyjnie choroba przewlekła, z którą niestety chorzy muszą nauczyć się żyć. Jest to niezaprzeczalnie trudne lecz silna motywacja, wytrwałość i troska o własne zdrowie potrafią czynić prawdziwe cuda.