Przyczyny cukrzycy typu 2

Cukrzyca typu 2 występuje o wiele częściej, niż cukrzyca typu 1 czy cukrzyca w ciąży. Obecnie dotyczy około 4% populacji naszego kraju, a liczba chorujących stale rośnie. Określa się ją mianem cukrzycy nieinsulinozależnej (w przeciwieństwie do insulinozależnej cukrzycy typu 1).

Cukrzyca typu 2 to choroba, która przebiega stopniowo. Początkowo, insulina w organizmie osoby chorej na cukrzycę typu 2 wydzielana jest dłużej, niż powinna lub pojawia się z opóźnieniem. W dalszym stadium choroby, trzustka, by utrzymać poziom glukozy we krwi w normie, produkuje coraz więcej insuliny. Po latach takiego funkcjonowania trzustki, jej komórki beta są wyczerpane i zmniejszają produkcję hormonu. W efekcie, zwiększa się poziom cukru we krwi i zazwyczaj wtedy rozpoznaje się cukrzycę typu 2. Przyczyn takiego stanu rzeczy jest kilka, z czego wyróżnia się dwie naczelne: występujące na początku uwarunkowania genetyczne i pogłębianie ich przez czynniki środowiskowe.

Genetyczne przyczyny cukrzycy

Przede wszystkim, o wiele bardziej niż cukrzyca typu 1, cukrzyca typu 2 podlega uwarunkowaniom genetycznym. Rodzice mogą przekazać swoim potomkom skłonność do zaburzeń produkcji lub wydzielania insuliny, a więc do tego, że ich trzustka nie działa tak, jak u osoby zdrowej. Co więcej, im więcej chorych na cukrzycę w rodzinie, tym większe ryzyko zachorowania. Jeśli jedno z bliźniąt jednojajowych zostanie dotknięte przez cukrzycę typu 2, drugi bliźniak zapadnie na tę chorobę niemal na 100%. Podobnie jak przy cukrzycy typu 1, za podatność na chorobę odpowiadają różne geny. Genami, które mają znaczenie dla rozwoju tego typu cukrzycy są m.in. KCN11, Kir6.2 oraz TCF7L2. Ponadto, otyłość będąca drugą, naczelną przyczyną cukrzycy, jest również kwestią dziedziczną.

Rzeczona otyłość, a więc drugi główny czynnik powodujący cukrzycę typu 2, leży u podłoży insulinooporności. Jest to przyczyna, na którą chory ma bezpośredni wpływ. Mówiąc inaczej, chory na cukrzycę typu 2 zazwyczaj wywołuję ją sam, poprzez zaniedbanie swojego organizmu i doprowadzenie do otyłości brzusznej. Prowadzi to do odporności tkanek i komórek na działanie insuliny, przez co glukoza nie ma jak się do nich przedostać i jej stężenie we krwi rośnie. Dodatkowy wpływ na rozwój cukrzycy typu 2 ma brak ruchu, hamujący przekształcanie cukru w energię, co również ściśle wiąże się z otyłością.

Nie bez znaczenia pozostaje także wiek chorego – cukrzyca typu 2 dotyka zwykle osoby powyżej 30. roku życia, a zachorowalność na cukrzycę tego rodzaju rośnie wraz z wiekiem. Dlatego też często zwana jest chorobą starczą. Niemniej jednak, w związku z szerzącą się w Europie epidemią otyłości, zachorowania na cukrzycę typu 2 coraz częściej zdarzają się wśród osób młodych, a nawet dzieci.

Zapobieganie cukrzycy typu 2 jest dużo łatwiejsze, niż uniknięcie cukrzycy w ciąży, czy też cukrzycy typu 1. Choć na czynniki genetyczne nikt nie ma wpływu, wiedząc o nich, można prowadzić aktywny tryb życia, stosować zdrową dietę i zwyczajnie dbać o siebie, by zmniejszyć ryzyko zachorowania. Badania dowiodły bowiem, iż regularny ruch i odpowiednie żywienie są o wiele skuteczniejsze w zapobieganiu cukrzycy typu 2, niż jakiekolwiek leki.