Sepsa – przyczyny, objawy i leczenie

Co to jest sepsa? Sepsa to najpoważniejsza konsekwencja zakażeń bakteryjnych, rzadziej grzybiczych. Oczywiście nie każda infekcja ma tak gwałtowny przebieg; najczęściej proces zapalny ograniczony jest jedynie do miejsca wniknięcia patogenu do organizmu. Wtedy sprawnie działający układ immunologiczny umożliwia zwalczenie bakterii. Jednak wszelkie stany osłabienia organizmu predysponują do rozwoju infekcji uogólnionej. Na skutek nasilonego stanu zapalnego dochodzi do zwiększenia przepuszczalności naczyń krwionośnych, a wtedy bakterie dostają się do krwi. Z nią docierają do wielu narządów, poważnie upośledzając ich funkcjonowanie.

Kiedy wzrasta ryzyko zachorowania na sepsę?

Sepsa często dotycz osób hospitalizowanych, o złym stanie zdrowia. Oczywiście nie bez znaczenia jest wtedy powszechna obecność w środowisku szpitalnym opornych na antybiotyki bakterii MRSA. Oczywiście sepsa rozwinąć może się także w warunkach pozaszpitalnych.

Szczególnie predysponowane są:

• dzieci i osoby starsze,
• osoby cierpiące na przewlekłe schorzenia,
• osoby z upośledzoną odpornością,
• osoby poddane immunosupresji (stan po przeszczepie, chemioterapia),
• inwazyjne zabiegi lecznicze i diagnostyczne.

Najczęściej sepsa spowodowana jest przez bakterie Streptococcus, Staphylococcus, Pseudomonas oraz grzyby Candida. Sepsa u dzieci najczęściej ma podłoże meningokokowe lub pneumokokowe. Nie można oczywiście zapobiec wszystkim przypadkom rozwoju sepsy, można jednak zrobić wiele w celu zminimalizowania takiego ryzyka. Najważniejsze jest zatem wzmacnianie odporności oraz dokładne leczenie każdej infekcji i stanu zapalnego, w tym zmian próchniczych. W ramach profilaktyki infekcji meningokokowych i penumokokowych można wykonać skuteczne szczepienia, co jest szczególnie wskazane w przypadku małych dzieci.

Objawy sepsy

Zaczyna się niewinnie – zwykłą infekcją, z podwyższoną temperaturą ciała oraz osłabieniem. Jednak z czasem może dojść do bardzo niekorzystnej ewolucji zakażenia w kierunku infekcji uogólnionej. Gdy pojawia się sepsa objawy to przyspieszona akcja serca i szybki oddech, wysoka temperatura, ogólne splątanie oraz bardzo charakterystyczna wysypka. Ma ona postać drobniutkich wybroczyn, które nie blakną pod naciskiem na skórę. Zauważenie takich objawów wymaga natychmiastowej konsultacji z lekarzem.

Dla definitywnego rozpoznania sepsy wymagane jest stwierdzenie we krwi bardzo podwyższonej lub obniżonej liczny leukocytów, odpowiednio powyżej 12000 na mikrolitr lub poniżej 4000. Ponadto wykazać należy obecność bakterii lub grzybów w posiewie krwi.

Na czym polega leczenie sepsy?

Leczenie sepsy jest skomplikowane i przede wszystkim ukierunkowane jest na podtrzymanie podstawowych funkcji życiowych. Wymagane jest zatem monitorowanie pracy serca, układu oddechowego, nerek czy wątroby. Stan chorego kontrolowany jest m. in. w oparciu o parametry biochemiczne: CRP, prokalcytoninę, mocznik i kreatyninę, wskaźniki wątrobowe. Równolegle prowadzone jest intensywne leczenie antybiotykami/ lekami przeciwgrzybiczymi oraz lekami sterydowymi, działającymi przeciwzapalnie.