Zawał przedniej, tylnej i dolnej ściany serca

Choroby serca są najczęstszymi przyczynami zgonów w Polsce. Wśród nich najczęściej występuje zawał serca. W tętnicach bezpośrednio doprowadzających krew do serca, tworzą się zwężenia, tzw. blaszki miażdżycowe, które mają tendencję do pękania. One z czasem narastają i powodują całkowitą blokadę przepływu krwi. Wówczas powstaje nagła blokada dopływu krwi do serca. Pacjenci zwykle odczuwają to jako ból gniotący, piekący, zlokalizowany w okolicy mostka. Ból może promieniować do okolicy barku, żuchwy, lokalizować się w okolicy międzyłopatkowej, a także powodować nagłe drętwienie palców rąk. Istnieją jednak grupy pacjentów, którzy nie odczuwają zawału serca.

Zawały serca dzielą się na trzy rodzaje: zawał przedniej ściany serca, zawał tylnej ściany serca oraz zawał dolnej ściany serca. Poniżej zostanie omówiony każdy z nich.

Zawał przedniej ściany serca

Na początek zostanie przedstawiony zawał przedniej ściany serca (Infarctus myocardii parietis anterioris externus) . W takim przypadku martwica mięśnia sercowego spowodowana jest zatrzymaniem przepływu przez główny pień lewej tętnicy wieńcowej, albo przez obie główne gałęzie tętnicy wieńcowej.

Zawał tylnej ściany serca

Kolejnym rodzajem zawału serca jest zawał tylnej ściany serca (Infarctus myocardii parietis posterioris). W tym przypadku martwica mięśnia sercowego spowodowana jest zamknięciem dalszego odcinka gałęzi okalającej – lewej tętnicy wieńcowej albo tylno-bocznej odnogi gałęzi zstępującej prawej tętnicy wieńcowej.

Zawał dolnej ściany serca

Ostatnim rodzajem jest zawał dolnej ściany serca. Podczas takiego zawału martwica mięśnia sercowego spowodowana jest zatrzymaniem gałęzi zstępującej prawej tętnicy wieńcowej (80%) lub gałęzi okalającej lewej tętnicy wieńcowej (20%).

Który zawał serca jest najgroźniejszy?

Lokalizacja zawału mięśnia sercowego determinowana jest przez to, które z naczyń wieńcowych uległo zamknięciu lub krytycznemu zwężeniu i w którym miejscu na jego przebiegu do zamknięcia doszło. Warto również pamiętać o tym, że rozległość zawału wiąże się ze średnicą zamkniętego naczynia wieńcowego. Im większa tętnica uległa zamknięciu, tym większe jest ognisko niedokrwienia i większy obszar zawału, czyli martwicy mięśnia sercowego. Gorzej rokującymi zawałami są rozległe zawały ściany przedniej (lub przedniobocznej), a także zawały ściany dolnej, którym towarzyszy zawał prawej komory. Niedokrwienie i martwica dużego obszaru mięśnia lewej komory może być przyczyną ostrej niewydolności serca, która objawia się obrzękiem płuc lub wystąpieniem wstrząsu kardiogennego. Jest to zespół objawów wynikający z niedokrwienia i niedotlenienia narządów, powstający wskutek znacznego obniżenia rzutu serca.

Przyczyny zawałów serca

Na koniec zastanówmy się jakie przyczyny ma zawał przedniej ściany serca, zawał tylnej ściany serca oraz zawał dolnej ściany serca? Warto wiedzieć, że do zawału najczęściej dochodzi w godzinach porannych i przedpołudniowych; bezpośrednią przyczyną wyzwalającą może być gwałtowny wysiłek fizyczny lub stres, który poprzez różnorodne mechanizmy prowadzi do utraty stabilności blaszki miażdżycowej w tętnicy wieńcowej. Pozostałe, znacznie rzadsze przyczyny zawału serca, to wady rozwojowe, zmiany pourazowe, zapalne, zatory w przebiegu posocznicy lub bakteryjnego zapalenia wsierdzia, zakrzepy związane z nadpłytkowością, nadkrzepliwością oraz czerwienicą prawdziwą.

Warto dodać, że przyczynami zawału serca mogą być stany związane z niedostatecznym dostarczaniem tlenu w stosunku do zapotrzebowania, bez patologii w obrębie tętnic wieńcowych – zatrucie tlenkiem węgla, niewyrównana nadczynność tarczycy, niedokrwistość, niedomykalność zastawki aortalnej lub kardiomiopatia przerostowa.