Zły cholesterol

Cholesterol to jeden z najważniejszych związków organicznych ludzkiego organizmu. Należący do grupy steroidowej lipid występuje w każdej komórce zwierzęcej. Jego rola związana jest nie tylko z stabilizacją błony komórkowej, ale stanowi on także substrat do syntezy wielu innych związków organicznych. Czym jest zły cholesterol?

Do najważniejszych pochodnych cholesterolu zaliczyć możemy: hormony płciowe (np. estrogeny, testosteron), glikokortykosteroidy (odpowiadają m.in. za hamowanie stanu zapalnego), witaminę D3 (niezbędna do utrzymania równowagi wapniowo-fosforanowej organizmu) oraz kwasy żółciowe (składnik żółci produkowanej w wątrobie).

Zarówno niedobór, jak i nadmiar cholesterolu jest przyczyną wielu schorzeń, dlatego też gospodarkę lipidową należy utrzymywać na względnie stałym poziomie.

Frakcje cholesterolowe – co o nich wiemy?

Krążący w ludzkiej krwi cholesterol najczęściej występuje w postaci trzech głównych frakcji. Frakcje te to HDL (lipoproteina wysokiej gęstości), LDL (lipoproteina niskiej gęstości) oraz VLDL (lipoproteina bardzo małej gęstości). Ponadto cholesterol stanowi składnik chylomikronów (około 3%).

Za frakcje najważniejsze dla tzw. ryzyka sercowo-naczyniowego uznajemy HDL oraz LDL. Zgodnie z definicją, ryzyko sercowo-naczyniowe to prawdopodobieństwo wystąpienia danej choroby kardiologicznej zależne m.in. od wysokości stężenia HDL, LDL, a także nadciśnienia tętniczego oraz innych warunków środowiskowych.

LDL – zły cholesterol na celowniku

Przez wielu, w tym również przez lekarzy, frakcja LDL cholesterolu nazywana jest złym cholesterolem. Jej zła sława związana jest m.in. z znacznym podwyższaniem ryzyka zgonu sercowo-naczyniowego, a także sprzyjaniem powstawaniu blaszek miażdżycowych.

Lipoproteina małej gęstości zbudowana jest w prawie 40% z cholesterolu zestryfikowanego, fosfolipidów (około 20%), apolipoproteiny B100 (około 20%), a także trójglicerydów i wolnego cholesterolu. Jej powstanie związane jest z ciągiem przemian metabolicznych, w czasie których lipoproteiny bardzo małej gęstości (VLDL), przekształcają się w lipoproteiny o pośredniej gęstości (IDL), które następnie przechodzą w LDL.

Funkcja LDL jest ograniczona wyłącznie do transportu cholesterolu oraz pozostałych składników do innych tkanek. Odkładający się we włóknach mięśni gładkich tętnic (szczególnie w okolicy rozwidleń) cholesterol stanowi udowodniony czynnik ryzyka wystąpienia miażdżycy. Badane pośmiertnie blaszki miażdżycowe w większości zbudowane są z kompleksów cholesterolowych, które zawierają również komórki piankowate (makrofagi zawierające niestrawiony tłuszcz).

Jak obniżyć zły cholesterol?

Cholesterol zły jest więc nie tylko na papierze. Utrzymywanie odpowiedniego poziomu cholesterolu pozwoli na zapobieganie takim chorobom, jak zawał mięśnia sercowego, czy miażdżyca. Należy jednak pamiętać, że zbyt niski poziom cholesterolu także nie jest najlepszy. Zbyt mała ilość cholesterolu wiązać może się m.in. z zaburzeniami libido i potencji, zaburzeniami miesiączkowania, a także innymi schorzeniami na tle hormonalnym.

Prawidłowa dieta zawierająca dużą ilość warzyw i owoców, a także pełnoziarnistych kasz i makaronów, bezproblemowo pozwala na utrzymanie w ryzach frakcji cholesterolowych. Ważne jest również codziennie wypijanie minimum 2 litrów wody, która pozwala na oczyszczenie organizmu z toksyn i innych zbędnych substancji. Ponadto z diety należy wyeliminować tłuste potrawy, takie jak fast foody, słodyczy, a także zrezygnować z ociekających tłuszczem serów i wędlin. Racjonalna dieta oraz umiarkowany wysiłek fizyczny to najlepsi przyjaciele prawidłowego poziomu cholesterolu.